Trung tâm Dịch vụ Giống cây trồng, vật nuôi, thủy sản tỉnh Ninh Thuận được thành lập theo Quyết định số 984 ngày 25 tháng 6 năm 2020 của Ủy ban nhân dân tỉnh Ninh Thuận (trên cơ sở hợp nhất Trung tâm Giống cây trồng, vật nuôi được thành lập năm 1994 và Trung tâm Giống Hải sản cấp I được thành lập năm 2007).
Trụ sở chính của Trung tâm đặt tại xã An Hải, huyện Ninh Phước, tỉnh Ninh Thuận. Ngoài ra có 3 cơ sở sản xuất đặt tại xã Tân Hải, huyện Ninh Hải; xã Phước Thuận, huyện Ninh Phước và xã Nhơn Sơn, huyện Ninh Sơn.
- Về chức năng – nhiệm vụ:
Là đơn vị sự nghiệp công lập trực thuộc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Trung tâm Dịch vụ Giống cây trồng, vật nuôi, thủy sản tỉnh Ninh Thuận có chức năng nghiên cứu, ứng dụng và thực nghiệm về giống cây trồng, giống
vật nuôi và giống thủy sản; phối hợp với các cơ quan, đơn vị trong nước và nước
ngoài nghiên cứu các giống cây trồng, giống vật nuôi, giống thủy sản phục vụ cho quá trình nghiên cứu, thí nghiệm, thực nghiệm và sản xuất dịch vụ theo quy định của pháp luật. Đồng thời thực hiện bình tuyển, tổ chức tiếp nhận, lưu giữ, bảo tồn đàn giống cụ kỵ, ông bà, bố mẹ, phát triển giống gốc, giống thuần, du nhập, nghiên cứu, khảo nghiệm, chọn lọc, lai tạo giống mới và lưu trữ một số lượng giống cây trồng, giống vật nuôi, giống thủy sản để phục vụ việc phòng chống thiên tai, dịch bệnh, phát triển sản xuất lâu dài của tỉnh Ninh Thuận. Bên cạnh đó tổ chức sản xuất dịch vụ các giống cây trồng, vật nuôi, thủy sản và sản xuất thương phẩm một số đối tượng cây trồng, vật nuôi, thủy sản để cung ứng cho các thành phần kinh tế trong và ngoài tỉnh theo quy định của pháp luật. Mặt khác, Trung tâm Dịch vụ Giống cây trồng, vật nuôi, thủy sản tỉnh Ninh Thuận còn có chức năng: Tổ chức đào tạo, tập huấn, tư vấn kỹ thuật về giống, kỹ thuật chăn nuôi, trồng trọt, nuôi trồng thủy sản; Nhận đặt hàng xây dựng các mô hình khuyến nông, trình diễn kỹ thuật về trồng trọt, chân nuôi và nuôi trồng thủy sản; Thực hiện và phối hợp thực hiện các chương trình, dự án phát triển giống cây trồng, giống vật nuôi, giống thủy sản; Thực hiện các dịch vụ khảo nghiệm, kiểm định, kiểm nghiệm và chứng nhận chất lượng giống cây trồng, giống vật nuôi, giống thủy sản; kiểm tra phân tích mẫu nước, mẫu đất khi có đủ điều kiện theo quy định.
Với chức năng, nhiệm vụ được giao, Trung tâm Dịch vụ Giống cây trồng, vật nuôi, thủy sản tỉnh Ninh Thuận cũng được phép liên doanh, liên kết và thực hiện các dịch vụ về giống cây trồng, giống vật nuôi, giống thủy sản và thức ăn chăn nuôi, thủy sản, thuốc thú y, thuốc bảo vệ thực vật, phân bón, trang thiết bị khác và các dịch vụ khác trong sản xuất nông, lâm, thủy sản. Đồng thời được phép xây dựng mạng lưới dịch vụ kỹ thuật sản xuất và tiêu thụ giống cây trồng, giống vật nuôi, giống thủy sản đáp ứng nhu cầu cho sản xuất nông, lâm, thủy sản theo quy định về chất lượng hàng hóa, các văn bản quy phạm pháp luật về giống cây trồng, giống vật nuôi, giống thủy sản và các nhiệm vụ khác theo quy định pháp luật.
- Về tổ chức bộ máy:
Trung tâm Dịch vụ Giống cây trồng, vật nuôi, thủy sản tỉnh Ninh Thuận có Giám đốc, 2 Phó Giám đốc và 4 bộ phận chức năng thuộc Trung tâm gồm: Phòng Tổ chức – Hành chính và các Trại: Thực nghiệm sản xuất Giống hải sản; Trại Thực nghiệm sản xuất Giống thủy sản và Trại Thực nghiệm sản xuất Giống cây trồng, vật nuôi. Về con người, hiện có 35 viên chức và người lao động, trong đó 4 người có trình độ Thạc sỹ và 18 người có trình độ Đại học.
- Về kết quả, sau 30 năm thành lập, Trung tâm Dịch vụ Giống cây trồng, vật nuôi, thủy sản tỉnh Ninh Thuận luôn xác định nghiên cứu, ứng dụng và chuyển giao khoa học công nghệ trong lĩnh vực giống cây trồng, vật nuôi, thủy sản là nhiệm vụ trọng tâm, then chốt để vừa thực hiện nhiệm vụ chuyển giao, nhân rộng, áp dụng các tiến bộ kỹ thuật vào sản xuất vừa ứng dụng tại Trung tâm để tiếp tục tổ chức sản xuất, hoàn thiện quy trình công nghệ, tạo ra sản phẩm, đáp ứng tốt cho nhu cầu sản xuất đại trà và đa dạng đối tượng sản xuất, chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi, thủy sản theo chủ trương định hướng của tỉnh Ninh Thuận.
Cụ thể: Đến nay, Trung tâm đã chủ trì thực hiện thành công 03 Đề tài Khoa học công nghệ cấp tỉnh, 02 Dự án khoa học công nghệ cấp Nhà nước và 01 Dự án khoa học công nghệ cấp Bộ. Trong đó, nhiều đề tài, dự án có tính ứng dụng cao và được nhân rộng phát triển hiệu quả trong thực tiễn như: Đề tài “Thử nghiệm sinh sản nhân tạo và ứng dụng nuôi thương phẩm ghẹ xanh”; Đề tài “Nghiên cứu ứng dụng và hoàn thiện quy trình công nghệ sản xuất nhân tạo giống cua xanh”; Đề tài “Nghiên cứu ứng dụng quy trình sinh sản nhân tạo và nuôi thương phẩm giống Hàu hàu Thái Bình Dương”; Dự án “Ứng dụng tiến bộ khoa học và công nghệ xây dựng một số mô hình nuôi thủy sản phù hợp nhằm tạo sinh kế bền vững cho các xã ven đầm Nại, huyện Ninh Hải”; Dự án “Ứng dụng tiến bộ khoa học và công nghệ xây dựng mô hình ương nuôi giống và nuôi thương phẩm cá chình bông tại Ninh Thuận” và Dự án “Nâng cao chất lượng, an toàn sản phẩm nông nghiệp và phát triển chương trình khí sinh học.
Bên cạnh đó, những năm qua Trung tâm Dịch vụ Giống cây trồng, vật nuôi, thủy sản tỉnh Ninh Thuận đã triển khai thực hiện thành công và làm chủ được nhiều quy trình, công nghệ sản xuất các loại giống thủy sản như: tôm sú, tôm thẻ chân trắng, tôm rảo đất, tôm càng xanh; các giống cá chẽm, cá bóp, cá mú các loại, cá chim vây vàng, cá bè vẫu, cá bè vàng, cá hồng mỹ; các giống ốc hương, tôm hùm, hàu Thái Bình Dương…và quy trình công nghệ sản xuất các đối tượng giống cá nước ngọt như: giống cá chạch lấu; cá rô đầu vuông; cá rô phi dòng GIFT, ếch Thái Lan, cá Trê lai,…
Về cây trồng, Trung tâm đã nghiên cứu thử nghiệm và nhân rộng ra sản xuất quy trình ươm giống và canh tác nhiều giống nho như: nho đỏ, nho rượu và gần đây là các giống nho ăn tươi chất lượng cao như: nho Mẫu đơn, nho ngón tay đen, nho Hạ đen trồng trong nhà màng theo hướng ứng dụng công nghệ cao.
Đối với giống lúa, Trung tâm đang tập trung nghiên cứu chọn tạo, lưu giữ dòng và sản xuất các phẩm cấp giống từ cấp siêu nguyên chủng, nguyên chủng đến cấp xác nhận đối với các giống lúa TH 6 và TH 41. Đồng thời, trong vài năm gần đây Trung tâm tiếp tục nghiên cứu, chọn tạo một số dòng lúa hạt bầu tròn và hạt dài theo hướng thích nghi với điều kiện thời tiết, khí hậu và thổ nhưỡng tại Ninh Thuận, có khả năng kháng sâu, bệnh tốt, có năng suất, chất lượng cao hơn và bước đầu cho triển vọng khả quan.
Trên lĩnh vực chăn nuôi, Trung tâm đã tập trung lưu giữ giống Dê Bách Thảo và giống Cừu Phan Rang nhằm bảo tồn và phát huy các giống dê, cừu bản địa của tỉnh.
Cùng với đó, những năm qua, Trung tâm Dịch vụ Giống cây trồng, vật nuôi, thủy sản tỉnh Ninh Thuận đã phối hợp với Đại học Nha Trang tổ chức các lớp tập huấn chuyển giao cho người dân về quy trình công nghệ sản xuất giống cá chim vây vàng; tập huấn về nuôi thức ăn tươi sống cho cá biển; chuyển giao về quy trình phòng ngừa bệnh trên một số đối tượng cá biển. Phối hợp với Trung tâm Quốc gia giống hải sản Miền trung, Miền Bắc trong chuyển giao cho người dân các quy trình công nghệ về sản xuất giống tôm thẻ chân trắng; nuôi thương phẩm Hàu Thái Bình Dương và nuôi cá mú đen chấm đỏ. Phối hợp với Trường Đại học Công nghiệp TP. HCM và Đại học Liège (Vương Quốc Bỉ) thực hiện dự án nghiên cứu loại bỏ các chất dinh dưỡng trong nước thải nuôi trồng thủy sản thông qua vi tảo nhằm hạn chế ô nhiễm môi trường. Phối hợp với Chi cục Nuôi trồng thủy sản thực hiện đề tài: Thử nghiệm nuôi thương phẩm tôm hùm xanh trong bể xi măng bằng thức ăn công nghiệp và phối hợp với Chi cục Thủy sản thực hiện đề tài: Nghiên cứu ứng dụng vi sinh để ức chế vi khuẩn gây bệnh hoại tử gan tụy cấp tính trên tôm thẻ chân trắng.
Từ những kết quả nghiên cứu thử nghiệm, thực hiện các đề tài, dự án khoa học công nghệ, Trung tâm Dịch vụ Giống cây trồng, vật nuôi, thủy sản tỉnh Ninh Thuận đã làm chủ được nhiều quy trình công nghệ sản xuất, tạo ra các loại cây giống, con giống phục vụ chuyển giao cho người dân, đồng thời sản xuất tại chỗ tạo nguồn thu giúp đơn vị tự chủ được một phần đáng kể về chi thường xuyên, từng bước hướng đến tự chủ hoàn toàn về chi thường xuyên. Qua đó, hình thành một số nghề nuôi thủy sản mới như: nghề sản xuất giống và nuôi thương phẩm hàu Thái Bình Dương và cá nước lợ, mặn,… tạo việc làm, tăng thu nhập cho một bộ phận dân cư ven biển, góp phần thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu cây trồng, vật nuôi, tái cơ cấu ngành nông nghiệp và đóng góp quan trọng đối với sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh Ninh Thuận.
30 năm đã đi qua. Một chặng đường đầy chông gai, thách thức, nhưng với bản lĩnh, trí tuệ, khát vọng vươn lên, khát khao cống hiến. Với những đóng góp đặc biệt quan trọng trong phát triển các loại giống cây trồng, giống vật nuôi, giống thủy sản, cán bộ, viên chức Trung tâm Dịch vụ Giống cây trồng, vật nuôi, thủy sản tỉnh Ninh Thuận đã nhiều lần vinh dự được UBND tỉnh, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tặng cờ thi đua, bằng khen, Giấy khen cùng nhiều danh hiệu, phần thưởng dành cho các tập thể, cá nhân...đã có thành tích xuất sắc, góp phần vào sự nghiệp xây dựng, phát triển kinh tế - xã hội tỉnh Ninh Thuận. Đây là động lực để viên chức và Người lao động Trung tâm Dịch vụ Giống cây trồng, vật nuôi, thủy sản tỉnh Ninh Thuận tiếp tục nỗ lực vượt khó, năng động, nhạy bén, đổi mới, sáng tạo, nghiên cứu ra ngày càng nhiều giống cây trồng, vật nuôi, thủy sản, giúp người nông dân, ngư dân, cộng đồng doanh nghiệp khai thác có hiệu quả tiềm năng đất đai, mặt biển để làm giàu và xây dựng Trung tâm Dịch vụ Giống cây trồng, vật nuôi, thủy sản tỉnh Ninh Thuận ngày càng chuyên nghiệp, lớn mạnh./.